Launchpad Innovation Hub: een duurzame plek voor samenwerking en ontmoeting

Gebouwd als katalysator voor de ontwikkeling van Southend Airport Business Park biedt Launchpad Innovation Hub ruimte voor start-ups in de hightech en innovatieve industrie. Launchpad vormt een gezonde, flexibele, uitnodigende en inspirerende werkomgeving voor ondernemers, kleine bedrijven en investeerders. De verhuurbare ruimtes zijn geschikt als kantoren, vergaderruimten of ruimten voor research, experimentele productie en prototyping.

Met flexibele plekken voor co-working, netwerken en “creative collisions” in en rond het atrium en een café met business lounge is het gebouw een ideale plek voor workshops en netwerkevenementen. Dit maakt het tot de “innovation hub” voor Southend Airport Business Park.

Launchpad Innovation Hub is een duurzaam gebouw in de breedste zin van het woord. Vanuit onze integrale rol als architect, interieurarchitect, landschapsarchitect, stedenbouwkundige, constructeur, installatieadviseur en adviseur duurzaamheid, akoestiek, lichtontwerp en grafisch ontwerp, konden wij ontwerp en duurzaamheid vanaf het begin op een holistische manier benaderen en op tijd de goede afwegingen maken.

Deze holistische en integrale benadering heeft niet alleen geresulteerd in een 48% CO2 reductie tijdens de exploitatiefase, maar in een reductie in CO2 uitstoot gedurende de gehele levenscyclus van het gebouw: van de bouw tot demontage/sloop. Daarnaast is het gebouw flexibel in het gebruik en eenvoudig aanpasbaar in de toekomst.

Geïntegreerd in een klimaatadaptief en natuurinclusief landschapsontwerp, met een BREEAM Outstanding certificaat, een EPC A label en de mogelijkheid voor een WELL-certificering, vormt Launchpad Innovation Hub een voorbeeldfunctie voor toekomstige nieuwe ontwikkelingen in de omgeving.

In ons ontwerp hebben we prioriteit gegeven aan passieve ontwerpmaatregelen en duurzame energieopwekking. Het “lean” ontwerp gaat zorgvuldig om met de beschikbare bronnen en minimaliseert het materiaalgebruik. Bovendien is het gebouw zeer flexibel in gebruik en eenvoudig aanpasbaar in de toekomst.

Het gebouw bestaat uit twee vleugels van open vloervelden met kolommen aan weerszijden van een ruimtelijk atrium dat daglicht tot diep in het gebouw brengt. Een hybride installatieprincipe en een modulair interieursysteem en verlichtingsplan maken dat de verdiepingen volledig flexibel indeelbaar zijn. Dankzij een scheiding tussen het casco en de inbouw, kunnen de binnenwanden binnen het systeem eenvoudig verplaatst worden en is het mogelijk te variëren tussen kleine kantoorcellen of grotere kantoortuinen zonder dat ingrijpende renovatiewerkzaamheden nodig zijn. Zowel Verwarmings- en koelunits als elektra en data kunnen eenvoudig aan- en afgekoppeld worden.

Lunchpad Southend is locatie specifiek ontworpen met een compacte bouwvorm. Een geoptimaliseerde gevelfactor met een optimale balans tussen daglicht uitzicht en de thermische prestaties van het glas beperken hittestress. Verwarming en koeling door betonkernactivering in combinatie met een zeer goed geïsoleerde gevel maximaliseert het thermisch comfort.

Daklichten op het noorden halen daglicht via het transparante atrium tot diep in het gebouw en minimaliseren het gebruik van kunstverlichting. Natuurlijke luchttoevoer via te openen ramen en passieve afvoer via het atrium vermindert de vraag naar mechanische ventilatie aanzienlijk. Het Vegetatiedak voorkomt verdere hittestress.

Ons integrale ontwerpteam heeft de focus gelegd op een hoogwaardige, maar ingetogen afwerking en het toepassen van robuuste materialen en componenten met een lange levensduur; het toepassen van elementen met een korte levenscyclus zijn tot een minimum beperkt.

Elke gebouwschil (constructie, gevel, installaties, ruimten en inrichting) is los van elkaar ontworpen. Elke schil kan aan het eind van de levensduur vervangen worden zonder andere schillen te slopen. Het modulaire ontwerp met prefab elementen, systemen en materialen met uniforme afmetingen heeft geresulteerd in efficiënt materiaalgebruik en daarmee beperkte afvalstromen en een reductie in emissies tijdens de bouw. Op de betonnen constructie na, kan een groot deel van het gebouw in de toekomst gedemonteerd worden en kunnen bouwelementen worden hergebruikt.

De betonconstructie is zoveel mogelijk in het zicht gebleven. Waar afwerkingen zijn toegepast, zijn dit alleen producten die weinig vluchtige organische stoffen vrijgeven en zoveel mogelijk natuurlijke materialen, zoals hout en rubber. Er zijn geen samengestelde, niet scheidbare materialen toegepast.

Om te besparen op het gebruik van beton en wapening hebben we een plaatfundering toegepast op de begane grond. Door de betonnen bruggen die de twee hoofdvleugels van het gebouw verbinden te ontwerpen als een 'diafragma' voor stabiliteit, waren er minder stabiliteitswanden nodig, wat het gebruik van beton en wapening nog verder reduceerde en bovendien de flexibiliteit van het gebouw verhoogde.

Het gebouw is volledig elektrisch. Een mixed-mode vraaggestuurd ventilatiesysteem combineert natuurlijke ventilatie en mechanische ventilatie met een laag ventilatorvermogen en beperkt daarmee de energievraag.  De luchtbehandelingskasten van het hybride VRF-systeem wordt door lucht-warmtepompen aangedreven. Sedum begroeiing maximaliseert het rendement van 180m² PV-panelen op het dak en verhoogd tevens de biodiversiteit van de locatie.

Als gevolg van klimaatverandering loopt de locatie van Launchpad steeds meer risico op wateroverlast door overstromingen van de nabijgelegen rivier. Door de aanleg van wadi’s, regentuinen, bloemenweides, waterdoorlatende verharding en een groen dak, verbetert ons ontwerp de waterafvoer op de locatie aanzienlijk en verkleint het overstromingsrisico. Regenwater infiltreert in de bodem en overtollig water wordt langzaam afgegeven aan het sloten- en rivierenstelsel. Op deze manier wordt per jaar ruim 4.000 m³ regenwater opgevangen en niet afgevoerd naar het riool.

Een grote bloemenweide omzoomd door schaduwrijke bomen is straks een heerlijke plek om te ontspannen en buiten te werken. Bomen en planten zijn zorgvuldig geselecteerd om een habitat te vormen voor amfibieën, bijen en vlinders en zijn goed bestand tegen drogere periodes. Als het landschap volgroeid is, zal het hittestress, luchtvervuiling en geluidsoverlast rond het gebouw verminderen.

Launchpad Innovation Hub is een pilot van het Nature Smart Cities Project, waarin 8 steden en 3 universiteiten in Europa onderzoeken hoe je het beste groene en klimaatadaptieve steden kunt bouwen. Met het Business Model for Greener Cities wordt inzichtelijk gemaakt hoe natuurinclusieve en klimaatadaptieve maatregelen het ecosysteem beïnvloeden. Zo kunnen verschillende scenario’s met elkaar vergeleken worden en kunnen weloverwogen keuzes worden genomen voor de specifieke locatie. Het ontwerp voor Launchpad Innovation Hub vormt zo een blauwdruk voor de verdere ontwikkeling van Southend Airport Business Park en voor andere ontwikkelingen in de regio.

Zie hier meer over Launchpad Innovation Hub als pilot voor het Nature Smart Cities Project: https://naturesmartcities.eu/pilots/79